ویندوز سرور (Windows Server) یک نام تجاری برای سیستم‌عامل‌های سرور منتشر شده توسط شرکت مایکروسافت. این ویندوز امکاناتی را برای مدیریت سرورها فراهم می‌کند و بر روی سرورها نصب می‌شود. این نام تجاری شامل همه سیستم عامل‌های ویندوز با نام تجاری «ویندوز سرور» می‌باشد، ولی سایر محصولات مایکروسافت را شامل نمی‌شود. اولین ویرایش ویندوز سرور منتشر شده با این نام تجاری، ویندوز سرور ۲۰۰۳ بود. با این وجود، اولین ویرایش سرور ویندوز، Windows NT 3.1 Server Advanced بود که بعد از آن Windows NT 3. 5 Server Windows NT 4 Server و ویندوز ۲۰۰۰ سرور ارائه شدند. ویندوز ۲۰۰۰ سرور اولین نسخه سرور بود که علاوه بر مشخصات رایج و پرکاربرد امروزی، شامل اکتیو دایرکتوری، DNS سرور، DHCP سرور و Group Policy نیز بود.
منبع : ویکی پدیا
ویندوز سرور ۲۰۰۸ (فوریه ۲۰۰۸)
ویندوز سرور ۲۰۰۸، دومین عضو مهم از خانواده ویندوز سرور برای کامپیوترهای سرور است. ویندوز سرور ۲۰۰۸ در ۴ فوریه ۲۰۰۸ برای تولیدکنندگان و در ۲۷ فوریه ۲۰۰۸ برای عموم عرضه شد. این سیستم عامل، جانشینی برای ویندوز سرور ۲۰۰۳ است.
این ویندوز سرور در ابتدا با اسم کد “Longhorn” شناخته می‌شد و نام رسمی آن یعنی ویندوز سرور ۲۰۰۸، توسط بیل گیتس به عنوان رئیس مایکروسافت، در طی کنفرانس مهندسی سخت‌افزار ویندوز (WinHEC) در ۱۶ می ۲۰۰۷ به آن داده شد.
کدهای مبنای مورد استفاده در ساخت ویندوز سرور ۲۰۰۸ مشابه کدهای ویندوز ویستا می‌باشند بنابراین معماری و عملکرد این دو ویندوز بسیار مشابه است. از آن جا که کدهای مبنای ویندوز سرور ۲۰۰۸ و ویندوز ویستا مشترک هستند، اکثر ویژگی‌های تکنیکی، امنیتی، مدیریتی و اجرایی جدید در ویندوز ویستا در ویندوز سرور ۲۰۰۸ نیز وجود دارد. از جمله این ویژگی‌های جدید می‌توان از بازنویسی شبکه (IPv6 محلی، شبکه بی‌سیم محلی، بهبود سرعت و امنیت)، بهبود نصب گرافیکی، توسعه پذیری و بازیابی، تشخیص خطای بهبود یافته، مانیتورینگ، ابزار ثبت و گزارش رخدادها، ویژگی‌های امنیتی جدید مانند BitLocker و ASLR) (Address space layout randomization، بهبود Windows Firewall با ساختار امنیتی پیش فرض، تکنولوژی‌های دات نت فریم ورک ۳٫۰ مخصوص زیرساخت ارتباطی ویندوز، Microsoft Message Queuing, Windows Workflow Foundation، هسته درونی، حافظه و بهبود در فایل سیستم، نام برد. پردازنده‌ها و حافظه‌ها به شکل Plug & Play (یعنی بعد از اولین اتصال به کامپیوتر به‌طور خودکار شناسایی می‌شوند) طراحی شده‌اند و به این ترتیب امکان اتصال گرم (Hot-plugging) برای این وسایل فراهم می‌باشد (اتصال گرم به این معناست که برای اتصال این وسایل به کامپیوتر نیاز به خاموش کردن کامپیوتر نیست). این موضوع به منابع سیستم اجازه می‌دهد که با استفاده از «پارتیشن‌بندی سخت‌افزاری داینامیک» (Dynamic Hardware Partitioning) به شکل داینامیک و پویا پارتیشن‌بندی شوند به نحوی که هر پارتیشن دارای حافظه، پردازنده و دستگاه‌های هاست بریج ورودی/خروجی مختص به خود و مستقل از پارتیشن‌های دیگر است.
ویندوز سرور 2008 R2
ویندوز سرور 2008 R2 در ۲۲ ژوئیه ۲۰۰۹ به تولیدکنندگان عرضه شد و در ۲۲ اکتبر ۲۰۰۹ در دسترس عموم قرار گرفت. بر طبق نوشته وبلاگ ویندوز سرور، این ویندوز سرور در ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۹ برای فروش عرضه شد.
هسته ویندوز سرور 8200 R2 مشابه هسته ویندوز ۷ (برای کلاینت‌ها)، می‌باشد. این ویندوز سرور 2008 R2، اولین سیستم عاملی است که توسط مایکروسافت انحصارا ۶۴ بیتی عرضه شده‌است. ویژگی‌های بهبود یافته در این ویندوز شامل قابلیت‌های جدید برای اکتیو دایرکتوری، ویژگی‌های مدیریتی و مجازی سازی جدید، ورژن ۷٫۵ سرویس‌های اطلاعات اینترنت (IIS)، وب سرور و پشتیبانی از حداکثر ۲۵۶ پردازنده منطقی می‌باشند.
ویندوز سرور 2008 R2 دارای هفت ویرایش Foundation, Standard, Enterprise, Datacenter, Web, HPC Server, Itanium و ویندوز 2008 R2 نسخه Storage Server است.
ویندوز سرور ۲۰۱۹
ویندوز سرور ۲۰۱۹ در ۲۰ مارس ۲۰۱۸ به‌طور رسمی اعلام شد و اولین پیش نمایش ویندوز اینسایدر در همان تاریخ ارائه شد. ویندوز سرور ۲۰۱۹ در ۲ اکتبر۲۰۱۸ منتشرشد.
کانال نیمه سالانه (SAC)
نسخه‌های سیستم عامل ویندوز سرور که با SAC عرضه می‌شوند، به مدت ۱۸ ماه توسط مایکروسافت پشتیبانی می‌شوند. هدف مایکروسافت در SAC، عرضه دو نسخه از ویندوز سرور در هر سال می‌باشد. این نسخه‌ها رابط کاربری گرافیکی محیط‌های دسکتاپ را شامل نمی‌شوند. در طی مراحل نصب این نسخه‌ها، تنظیمات مربوط به سرور کور و نانو سرور عرضه می‌شود.
سیستم‌های عامل کانال SAC، به عنوان بخشی از خدمات اشتراکی (subscription) در دسترس هستند. از جمله این خدمات اشتراک ویژوال استودیو،Azure Marketplace,، تضمین نرم‌افزار (تضمین نرم‌افزار (SwA) سطح اطمینانی است که “نرم‌افزار خالی از هرگونه آسیب‌پذیری است، چه آسیب‌پذیری‌هایی که به صورت عمدی در نرم‌افزار طراحی شده باشد، چه به‌طور تصادفی در هر زمان در طول عمر نرم‌افزار وارد آن شود، و این که نرم‌افزار به شیوه ای مورد نظر عمل می‌کند”) و سایر خدمات می‌باشند.
این کانال شامل سیستم‌های عامل زیر می‌باشد:
- ویندوز سرور، نسخه ۱۷۰۹ (سپتامبر ۲۰۱۷) این نسخه برای کاربران Microsoft Software Assurance با لایسنس ویندوز سرور ۲۰۱۶ فعال، ارائه شد.
- ویندوز سرور، نسخه ۱۸۰۳
- ویندوز سرور، نسخه ۱۸۰۹
ویرایش‌های خاص ویندوز سرور دارای اسمی اختصاصی هستند. به عنوان مثال، همه نسخه‌های ویندوز سرور تا به امروز دارای ویرایش Windows Storage Server بوده‌اند. از زمان پیدایش ویندوز سرور ۲۰۱۲، مایکروسافت ویرایش‌های کارآمد تری نظیر Standard و Datacenter را ارائه داد و بنابراین Windows Storage Server متوقف شد. مواردی نظیر ویندوز HPC سرور وWindows Home Server مثال‌های دیگری از این دست هستند.
مایکروسافت همچنین محصولات سرور دیگری نظیر ویندوز سرور Essentials (قبلا با عنوان Windows Small Business Server شناخته می‌شد)، ویندوز سرور Essential Business (که ادامه پیدا نکرد) و مجموعه ای از نرم‌افزارها، که شامل سیستم عامل ویندوز سرور محدود شده می‌شد، را تولید نموده‌است.
توسعه
کاربران ویندوز سرور ممکن است از خدمات در محل یا رایانش ابری (cloud computing) استفاده کنند که هرکدام دارای مزایایی هستند.
با اختصاص بخشی از امور مدیریتی و امور مربوط به نگهداری سرور در وضعیت خوب و مناسب، به یک سرویس رایانش ابری نظیر وب سرویس آمازون یا مایکروسافت آژور، کاربران می‌توانند در ازای پرداخت مبلغی ماهانه بر اساس میزان استفاده، از هزینه‌های بسیار زیاد و ثابت امتناع کنند. علاوه بر این، زیر ساخت‌ها قابل اطمینان تر می‌شوند و تغییر میزان فضای آن‌ها در صورت لزوم راحت‌تر است. با این وجود، در بعضی موارد خاص خرید و راه اندازی یک سرور خانگی، زمانی که با هزینه کم مزایای بهتری می‌توان دریافت نمود، ممکن است انتخاب به صرفه تری باشد. در کاربردهای دیگری نظیر استفاده از ویندوز سرور به منظور مدیریت کامپیوترهای مشتریان در مراکز ارائه خدمات کامپیوتری، اجرای یک سرور فیزیکی نیاز است.
